Εισαγωγή
Η ψυχική υγεία απειλείται όλο και περισσότερο από το εργασιακό άγχος και το στρες που αντιμετωπίζουν καθημερινά αμέτρητοι εργαζόμενοι στη χώρα μας. Ενώ υπάρχουν Νόμοι και Κανονισμοί για τη προστασία των εργαζομένων από τις επικίνδυνες ουσίες, τα βαριά φορτία, την ακτινοβολία και τον ηλεκτρισμό, η ψυχική υγεία και οι κίνδυνοι που σχετίζονται με το άγχος παραμένουν σε μεγάλο βαθμό παραμελημένοι, με γενικές και αόριστες αναφορές που εστιάζουν κυρίως σε ζητήματα παρενόχλησης, βίας και εκφοβισμού στο χώρο εργασίας.
Γιατί δεν υπάρχουν ξεκάθαροι κανόνες για το εργασιακό στρες;
Ο λόγος που η ψυχική υγεία παραμένει δίχως ξεκάθαρους κανόνες αξιολόγησης πηγάζει από το γεγονός πως το στρες δεν αποτελεί αντικειμενικό μέγεθος. Συνήθως, αυστηρές και τυποποιημένες μαθηματικές μέθοδοι υπολογίζουν τα όρια έκθεσης ενός εργαζομένου σε φυσικούς, χημικούς ή εργονομικούς κινδύνους. Ωστόσο, σε αντίθεση με τη κλίμακα της θερμοκρασίας ή την ένταση του θορύβου, δεν υπάρχει όριο έκθεσης στο άγχος.
Αυτό, σε συνδυασμό με το γεγονός πως το άγχος και το στρες εξαρτώνται από πολλούς υποκειμενικούς παράγοντες, όπως η προσωπικότητα, η ψυχολογική αντοχή, η οικογένεια και η οικονομική κατάσταση, καθιστούν την εκτίμηση περίπλοκη.
Τέλος, έχει παρατηρηθεί πως οι εργοδότες συχνά διστάζουν να αναγνωρίσουν το στρες ως επαγγελματικό κίνδυνο, είτε επειδή θεωρούν πως δεν εμπίπτει στις ευθύνες της επιχείρησης, είτε επειδή δε το αντιλαμβάνονται ως ισάξιο σε σοβαρότητα με τους φυσικούς κίνδυνος. Παράλληλα, πολλοί εργαζόμενοι διστάζουν αν αναφέρουν συμπτώματα άγχους και προβλήματα ψυχικής υγείας από φόβο στιγματισμού ή επαγγελματικών συνεπειών.
Πηγές Εργασιακού Άγχους
Ο σημαντικότερος παράγοντας που προκαλεί στρες είναι ο υψηλός φόρτος εργασίας. Στενές προθεσμίες και παρατεταμένες ώρες εργασίας, σε συνδυασμό με ανεπαρκή διαλείμματα και μονοτονία, επιδεινώνουν της ψυχικής υγεία του εργαζομένου.
Εξίσου καθοριστικές είναι οι διαπροσωπικές σχέσεις στο χώρο εργασίας. Η έλλειψη ομαδικού πνεύματος, τα προβλήματα στην επικοινωνία και οι συγκρούσεις μεταξύ συναδέλφων και προϊσταμένων μετατρέπουν το εργασιακό περιβάλλον σε τοξικό, με άμεσες επιπτώσεις στα επίπεδα στρες.
Παράλληλα, η ανασφάλεια θέσης εργασίας, οι αλλαγές στη διοίκηση, η έλλειψη σαφούς καθοδήγησης και η ανεπαρκής αναγνώριση ή αμοιβή της εργασίας οδηγούν σε απογοήτευση, μειωμένο ηθικό και ψυχική εξουθένωση.
Συνέπειες Κακής Ψυχικής Υγείας
Η κακή ψυχική υγεία στο χώρο εργασίας έχει άμεσες και συνέπειες τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για την επιχείρηση. Αυξημένα επίπεδα στρες οδηγούν σε μειωμένη συγκέντρωση, περισσότερα λάθη, αυξημένες απουσίες και αποχωρήσεις προσωπικού.
Η επαγγελματική εξουθένωση ρίχνει το ηθικό και μειώνει τη παραγωγικότητα. Επιπλέον, η παρατεταμένη ψυχική πίεση μπορεί να οδηγήσει σε σωματικά προβλήματα, όπως πονοκέφαλοι, υπέρταση και καρδιαγγειακά νοσήματα, επηρεάζοντας άμεσα την ασφάλεια και τη απόδοση στο χώρο εργασίας.
Προαγωγή Ψυχικής Υγείας στο Χώρο Εργασίας
Για την ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας και τη μείωση του στρες, συνιστάται η εφαρμογή ολοκληρωμένων στρατηγικών που συμβάλλον στη δημιουργία ενός υγιούς και υποστηρικτικού εργασιακού περιβάλλοντος.
Οι εργοδότες μπορούν να προωθήσουν την ψυχική υγεία:
Οφέλη Ενισχυμένης Ψυχικής Υγείας
Τα οφέλη της ενισχυμένης ψυχικής υγείας στον εργασιακό χώρο είναι πολυάριθμα, τόσο σε ατομικό όσο και σε επιχειρησιακό επίπεδο. Η μείωση των απουσιών λόγω ψυχικής εξουθένωσης, σε συνδυασμό με την αύξηση της αποδοτικότητας και της δημιουργικότητας, οδηγεί σε σημαντική βελτίωση της συνολικής παραγωγικότητας.
Ένα υγιές, ενεργό και ψυχικά ανθεκτικό εργατικό δυναμικό συμβάλει στη διατήρηση θετικού κλίματος, χαμηλότερου κύκλου αποχωρήσεων και ενισχυμένης φήμης της επιχείρησης.
Στέλιος Ηλιοπύρης,
Τεχνικός Ασφαλείας.
